Het bestuur van de Stichting Beeldenpark Een Zee van Staal roept kunstenaars op om te solliciteren op een opdracht voor een nieuw beeld
1 Inleiding
In het Beeldenpark Een Zee van Staal in Wijk aan Zee (N-H) legt TenneT elektriciteitskabels aan, die de duurzame energie van de windparken op zee naar het landelijke elektriciteitsnet brengen. Een deel van het park wordt daardoor tijdelijk ingericht als bouwterrein. De werkzaamheden vinden plaats in 2023 en 2024.
In 2024 viert het park ook het 25 jarig bestaan. Het bestuur van Stichting Beeldenpark Een Zee van Staal wil beide gebeurtenissen, het herstellen van het park en het jubileum, combineren met het verwerven van een nieuw beeld. Daartoe is in BK-informatie van februari 2023 een advertentie geplaatst.
2 Beschrijving park en locatie
Beeldenpark ‘Een Zee van Staal’ ligt ten zuiden van Wijk aan Zee, langs de weg naar de Noordpier van Velsen, op het terrein van een voormalige duincamping. Het ligt ingeklemd tussen de grootschalige industrie van Tata Steel en de zeereep en het strand van Wijk aan Zee. Het gebied heeft een beschermde status en valt onder Natura 2000-regiem. De beheerder van de grond, PWN, stelt specifieke eisen aan de plaats, het transport over het terrein en de fundering van het beeld. Zo is bijvoorbeeld een paalfundering niet toegestaan. De kunstenaar dient daar rekening mee te houden.
Het park is vrij toegankelijk en er staan 16 stalen beelden.
Elders op deze site vindt u meer informatie over het park. Geïnteresseerde kunstenaars kunnen zich bij het secretariaat aanmelden voor een rondleiding door het beeldenpark.
3 Kunstopdracht
Gevraagd wordt een beeld van staal. De opdracht moet echter breed gezien worden. Nadrukkelijk worden ook kunstenaars uitgenodigd die normaal gesproken niet met staal werken, maar wel hun werk in staal kunnen (laten) uitvoeren door middel van gieten, 3d-printen, koude vervorming, enz.
Thema: schone energie, duurzaamheid, fossiel-vrije toekomst, symbiose, een nieuwe tijd.
Voor deze opdracht is een bedrag gereserveerd van maximaal € 70.000 inclusief alle kosten en BTW. Dit bedrag wordt mogelijk verhoogd met een bijdrage van het Mondriaan Fonds.
4 Aanmelden
- Beeldende kunstenaars die belangstelling hebben voor deze opdracht wordt gevraagd documentatie te sturen van recent, relevant, gerealiseerd werk. Tevens vragen wij een curriculum vitae en een korte motivatie, voorzien van naam, adres, telefoonnummer, e-mailadres en website. Naast papieren documentatie kan de kunstenaar ook verwijzen naar gerealiseerde opdrachten op hun website.
- Ingezonden papieren portfolio’s ontvangt de kunstenaar na de selectiefase retour. Vermeld op de enveloppe of mailbericht: “Kunstopdracht Een Zee van Staal”.
- Kunstenaars die digitaal willen reageren wordt gevraagd alle gevraagde informatie in één bestand samen te voegen.
- Op basis van het ingezonden materiaal wordt aan drie kunstenaars gevraagd om een schetsopdracht te maken en te presenteren.
- Het schetsontwerp dient informatie te geven over de vorm, kleur, thematiek, techniek, materiaal en vergezeld te gaan van een uitvoeringsschema, de begrote realisatiekosten en een onderhoudsspecificatie.
- De locatie van het beeld wordt bepaald in overleg met de kunstenaar, het bestuur en PWN.
- Op grond van de presentatie van de schetsen wordt besloten of en welk voorstel voor uitvoering geschikt is en volgt een definitieve opdracht.
- De beoordeling van de schetsen vindt plaats door een speciaal daartoe samengestelde commissie, bestaande uit de curator van het beeldenpark, een afgevaardigde van de kunstcommissie van de gemeente Beverwijk, een vertegenwoordiger van TenneT, een vertegenwoordiger van de Dorpsraad van Wijk aan Zee en een vertegenwoordiger van de beheerder, PWN.
- De schetsopdracht wordt gehonoreerd met € 3.000,- (inclusief kosten en BTW)
5 Tijdpad
- De oproep wordt uitgezet in februari 2023.
- Kunstenaars wordt verzocht zich uiterlijk 1 april 2023 aan te melden.
- De eerste selectie vindt plaats in mei 2023. Aansluitend krijgen drie kunstenaars opdracht een schetsopdracht te maken, in te zenden voor 1 augustus 2023.
- Beoordeling schetsopdrachten augustus/september 2023
- Definitieve opdrachtverlening eind september 2023
- Oplevering najaar 2024.
Correspondentieadres secretariaat:
Hendrik Burgerstraat 46, 1942 EM Beverwijk, Telefoon: 06 49 93 45 71
E-mailadres: eenzeevanstaal@gmail.com
Achtergrond
Sinds 1999 heeft Noord-Holland er een beeldenpark bij: ‘Een Zee van Staal’. In een kaal en winderig duingebied op de grens tussen Beverwijk en Velsen, waar maat noch schaal van toepassing lijken, staan zestien monumentale stalen beelden. Het is een dramatische plek met uitzicht op een van de grootste industriecomplexen van Nederland, Tata Steel, vroeger Koninklijke Hoogovens. Aan de oostkant verheffen zich tot zeventig meter hoog de oxystaalfabriek, de hoogovens, transportbanden, kranen en ertsbergen. Vuur, stoom, stof en rook vormen een hels decor. Aan de westkant, de zeekant, groeien blauwe zeedistels en orchideeën, wuift het helmgras en schittert het water. En achter een hoog duin ligt het dorp Wijk aan Zee. Kunst op een locatie waar natuur, industrie, duin, zee en dorp elkaar ontmoeten. Zo bijzonder, dat toenmalig koningin Beatrix in 1999 persoonlijk naar Wijk aan Zee toog om de tentoonstelling te openen.
De eerste lichting kunstenaars werkte in het kader van ‘Wijk aan Zee, Cultureel dorp van Europa 1999’. Een bewonersinitiatief, een protestactie eigenlijk, als reactie op de zoveelste bedreiging van het dorp: een voorstel tot de aanleg van een vliegveld voor de kust. Vanuit de gedachte dat elk dorp waar dan ook ter wereld de angst kent ten prooi te vallen aan grootschalige ontwikkelingen en dat kunstenaars wellicht extra gevoelig zijn deze onrust in de samenleving op te pikken en te verbeelden, werden beeldhouwers gezocht uit vergelijkbare dorpen in elf verschillende Europese landen. Een staalsymposium moest het worden, een werkperiode met een tijdelijke tentoonstelling, in samenwerking met gigant Hoogovens. Om te laten zien dat protest en samenwerking elkaar niet hoeven uit te sluiten. Daarmee was ook de locatie bepaald: de plek waar grootschalige industrie en natuur elkaar ontmoeten. De selectiecriteria voor deelname waren bekendheid met het materiaal staal en een staat van dienst in eigen land.
Wijk aan Zee bood de kunstenaars onderdak, Hoogovens ‘atelierruimte’, materiaal en technische assistentie. De kunstenaars konden met de zwaarste machines aan de slag. Ze kregen vier weken de tijd. De ene kunstenaar koos ervoor met nieuw materiaal te werken, vanuit een ontwerp. De ander, zoals de Tsjech Vesely, maakte gebruik van het afvalijzer uit de schrootputten en liet de vorm van dit afval ook een rol spelen.
Sommige kunstenaars kozen een inhoudelijk uitgangspunt voor hun ontwerp. Het Spaanse kunstenaarsechtpaar bijvoorbeeld vertaalde het bewonersinitiatief in een beeld dat hoop moest uitdrukken: een gestileerde zwangere vrouw. ‘Esperanza’ betekent ‘hoop’ in het Nederlands, maar ook ‘verwachting’. De Duitser Langkowski ging mee in de maatschappijkritiek en sneed een stalen masker: ‘Die leeren Augen der Sprachlosigkeit’. Andere kunstenaars namen de zee, de kust of de strijd tussen mens en zee als uitgangspunt.
Toen vaststond dat ‘Een Zee van Staal’ een permanent karakter kreeg werden Herbert Nouwens en Niko de Wit gevraagd om in 2003 een werk toe te voegen dat recht doet aan het karakter van de locatie. Beiden reageren op de bijzondere kenmerken van de plek. Bij Herbert zijn dat de nabijheid van de vierkante kerktoren in Wijk aan Zee en de wens om een toren te bouwen om over de duinen naar de zee te kunnen kijken. Bij Niko de ligging van de weg naar de pier, en het duintje dat met de trap in zijn beeld ‘genomen’ zou kunnen worden.
In april 2009 is het veertiende beeld geplaatst van de kunstenaar Rudi van de Wint, ‘De Poort’; tevens de nieuwe spraakmakende entree van het beeldenpark.